Lampa chłopska.

O światełkach
ODPOWIEDZ
Ramzan Szimanow
Posty: 2534
Rejestracja: czw 27 sty 2022, 10:49
Kontakt:

śr 01 sty 2025, 20:08

Wykonana z butelki, w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Lata 20. XX wieku.

To eksponat dość nietypowy, bo lampki-samoróbki powstawały raczej w formie zasilanej naftą, ta zaś była przeznaczona na świecę.

"Najwcześniejsze takie wiejskie lampy były samoróbkami, nawet bardzo prostymi.
Naftę (olej) nalewano na przykład do kałamarza, tam wsadzano knot, a całość, po zapaleniu, zakrywano butelką z odciętym dnem.
Jeśli wynalazek wyposażyło się jeszcze w podstawkę i złączyło elementy na przykład drutem, lampę można było nawet nosić po zagrodzie, bez wielkiego ryzyka zaprószenia ognia."

"Erzace tego rodzaju długo wydawały się chłopom zupełnie wystarczające, a kupne, fachowo wykonane lampy nawet około roku 1900 spotykało się prędzej w karczmach i dworach, niż w zwyczajnych chatach.
Nic więc dziwnego, że na przykład w Polsce Środkowej mówiono o nich, że to „lampy pańskie”."

https://wielkahistoria.pl/jedna-z-najwi ... h-chlopow/

Taka ciekawostka, pokazuje kolejne zastosowanie dla metod oddzielania dna od reszty szklanej butelki jak obwiązanie sznurem nasączonym łatwopalną cieczą , podpalenie go i wsadzenie butelki w zimną wodę.
Czy wlania jej pewnej ilości do butelki a potem wrzucenie do środka paru ciężkich śrub lub kamyków i trzęsienie butelką aż dno odpadnie.
Na drugim zdjęciu proste lampy wykonane z kawałków płaskich szybek.
Jako wkład, właściwa lampa olejowa może służyć buteleczka po np syropie z dziurką zrobioną w jej blaszanej zakrętce przez którą przeciągamy knot.

Obrazek

Obrazek
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
Awatar użytkownika
1411
Posty: 2949
Rejestracja: ndz 02 wrz 2018, 14:15
Lokalizacja: Śląsk
Kontakt:

czw 09 sty 2025, 08:01

Na wzór średniowiecznej lampy z windą. Miast butelki były 4 drewniane promienie, obszyte białym płótnem. Świeca była umiejscowiona na drewnianej podstawce, windowanej do góry, celem odpalenia, przy pomocy dodatkowego promienia z drewna. Miałem taką, jednak się połamała przy przeprowadzce i jeszcze nie naprawiłem. Wrzucę najwyżej fotkę podniszczonej, dla zobrazowania.
Obrazek
Ramzan Szimanow
Posty: 2534
Rejestracja: czw 27 sty 2022, 10:49
Kontakt:

czw 09 sty 2025, 20:26

1411 pisze:
czw 09 sty 2025, 08:01
Na wzór średniowiecznej lampy z windą. Miast butelki były 4 drewniane promienie, obszyte białym płótnem. Świeca była umiejscowiona na drewnianej podstawce, windowanej do góry, celem odpalenia, przy pomocy dodatkowego promienia z drewna. Miałem taką, jednak się połamała przy przeprowadzce i jeszcze nie naprawiłem. Wrzucę najwyżej fotkę podniszczonej, dla zobrazowania.
Najpewniej w prostej linii się z niej wywodzi. Choć tu butelka ma pewną przewagę.
Jak lampa się przewróci, ale nie pobije to szkło chroni płomień.
Który płótno niestety chwyci.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Latarki”